O nama

ŠTAMPARIJA „OBOD”

Od davnina su u Crnoj Gori nastajale knjige, pisane i štampane, i vršile svoju misiju neugasivog ognjišta crnogorske duhovnosti i predstavljale inspirativno vrelo kulturnih pregnuća.

Štamparija Obod je organizovana kao akcionarsko društvo sa sjedištem na Cetinju i ona nastavlja tradiciju štamparije Crnojevića iz 1494 godine, najstarije štamparije na jugoistoku Evrope i prve državne štamparije u svijetu. Nastala je u vrijeme otkrivanja novih svjetova, u vrijeme kada su se mačem dobijala ili gubila carstva, na malom prostoru na Balkanu, u hiljadugodišnjoj Crnoj Gori, u kojoj se sloboda branila mačem u jednoj ruci, dok je u drugoj bilo pero, kojim se širila pismenost na ovom kamenom moru i kao inspirativno vrelo u širenju misije crnogorske kulturne i duhovne vrijednosti.

ISTORIJA

Četrdesetak godina nakon što je na svojoj presi u Mainzu njemački štampar Johan Gutenberg štampao prvu knjigu u svijetu, u maloj Crnoj Gori, na brdu Obod kod Rijeke Crnojevića i na Cetinju svijet je ugledala 01. januara 1494 godine prva pečaćena knjiga na slovenskom jeziku. Oktoih prvoglasnik, u štampariji koju je gospodar i vladar Crne Gore Ivan Crnojević donio iz Venecije i u svoju otadžbinu zasnovao, kao moćno oružje duhovnosti i kulture.

Koristeći se štampom kao nosiocem razvoja Crnojevići su svoju državu uvrstili u zajednicu onih najprosvećenijih država i tako svoju kulturu stavili u prve redove evropskih država.

Osnivanjem štamparije formira se i unaprijeđuje jedna kulturna tradicija kojom bi se mogli podičiti i mnogo veći narodi nego što je crnogorski. Ta tradicija predstavlja još jednu nit u crnogorskom narodu koja se proteže još od dukljanskog doba, pa preko Crnojevića do Petrovića i Njegoševe štamparije do savremenog doba.

Iz Crnojevića štamparije nakon prve inkunabule / Oktoiha prvoglasnika, izašlo je još četiri djela:

  • Oktoih petoglasnik koji je štampan vjerovatno u toku 1494 godine kao logični nastavak prethodne knjige,
  • Psaltir sa posljedovanjem, koja je sa tehničke strane najsavršenija,
  • Molitvenik, knjiga koja je sadržala tekstove liturgije za posebne potrebe,
  • posljednja poznata Crnojevića inkunabula je Četvrto jevanđelje, vjerovatno štampana 1496 godine.

ŠTAMPARIJA OBOD 1494

Sve ove knjige štampao je Jeromonah Makarije, izuzetna ličnost, koi je bio ne samo vješt i talentovan štampar, već i darovit i uman mislilac i bogoslov, i koji je kao takav ostavio dubok trag u crnogorskoj kulturi.
Pred turskom najezdom, Đurađ Crnojević je morao napustiti Crnu Goru, a njegovim odlaskom prestalo je i štampanje knjiga u Crnoj Gori. Međutim, tradiciju crnogorskog štamparstva nastavili su naši ljudi u drugim krajevima.

Tako da Venecija postaje stjetište mnogih štampara sa naših prostora, među kojima i štampar i vojvoda Božidar Vuković-Podgoričan koji osniva štampariju 1519 godine, a kontinuitet ćiriličnog štamparstva u Veneciji nastavlja Božidarev sin Vićenco sredinom šesnaestog vijeka.

Međutim štamparstvo u Crnoj Gori u pravom smislu te riječi nastavlja se kada vladika Petar II Petrović Njegoš kupuje u Sankt-Petersburgu štampariju, koja je početkom 1834 godine stigla u Crnu Goru i tako je Cetinje nakon 340 godina ponovo dobilo svoju štampariju, a Njegoševa štamparija je odigrala značajnu ulogu u kulturno prosvetiteljskom životu Crne Gore, kao nasljednica svoje čuvene prethodnice s kraja petnaestog vijeka.

Samo nakon dvadesetak godina rada, vladičina štamparija je žrtvovana za slobodu Crne Gore. Naime, prilikom napada Omer-paše Latasa an Crnu Goru 1852 godine, crnogorski gospodar, knjaz Danilo Petrović je u nedostatku municije naredio da se slova Njegoševe štamparije pretope i od njih naprave meci, rekavši da “ako bude Crne Gore – biće i štamparije”. Riječ je održao, obnovio je i tehnički obogatio štampariju od 1858-1860 godine.

Od tada pa do današnjih dana, štamparija Obod nastavlja kontinuirani rad i danas predstavlja stabilnu kompaniju, tehnički dobro opremljenu, kadrovski i organizaciono odlično osposobljenu, što je doprinjelo njenom značajnom usponu i mjestu u vrhu štamparija na ovim prostorima.

OBOD danas

Štamparija Obod zauzima vodeće mjesto u štamparstvu na prostoru Crne Gore i regiona. U svom širokom asortimanu pruža uslugu svih vidova offset štampe, svojim kvalitetom i savremenim dizajnerskim i drugim rešenjima, nudi korisnicima svojih usluga najbolje opremanje zahtijevnih oblika štampe, visokokvalitetnih monografija, časopisa i ostalih vrsta knjiga. Praćenjem najsavremenijih trendova iz oblasti štamparske industrije garantuje Obodu da i ubuduće bude u samom vrhu štamparstva.